Ndërgjegjësimi dhe ndryshimi i narratives për autizmin dhe Personat me Aftësi të Kuzifuar

FORUMI KOSOVAR I AFTESIVE TE KUFIZUARA

02 Apr 2023

Dita Botërore e Ndërgjegjësimit për Autizmin është një ditë kushtuar ndërgjegjësimit për Autizmin, një çrregullim kompleks zhvillimor që ndikon në aftësinë e një personi për të komunikuar dhe ndërvepruar me të tjerët. Autizmi, i njohur edhe si Çrregullimi i Spektrit të Autizmit (ASD), është një çrregullim neurozhvillues që ndikon në mënyrën se si një person përpunon informacionin dhe e percepton botën përreth tij.

Kjo ditë ndërgjegjësuese u shënua sot në Prishtinë me thirrje të ndryshme  “Autizmi është veçanti, nuk është uniformë”, “Fëmijët me autizëm nuk ju injorojnë, ata presin të hyni në botën e tyre”, “Autizimi thërret” etj,

Këtyre thirrjeve iu bashkua edhe Kryeministri i Kosovës z.Albin Kurti ku bashkë me fëmijët, përfaqësues të shoqatës “Autizmi” dhe përfaqësues nga Komuna e Prishtinës, të cilët së bsahku dekoruan pemën afër qeverisë.

Kryeministri Albin Kurti u zotua se do të punojnë më shumë për mbrojtjen, promovimin dhe jetësimin e të drejtave të njeriut si tërësi.

Kryeministri Kurti sot me fëmijët me autizëm në Prishtinë

“Ne zotohemi për përkushtimin e Qeverisë së Republikës së Kosovës për përmbushjen e të gjitha obligimeve tona për mbrojtjen, promovimin dhe jetësimin e të drejtave të njeriut në përgjithësi e në veçanti në respektimin e të drejtave të personave me aftësi të kufizuara”, tha Kurti.

Madje z.Kurti u bëri thirrje institucioneve që të punësojnë sa më shumë persona me aftësi të kufizuar.

Ndërsa në këtë ditë ndërgjegjësuese U.D i Drejtori Ekzekutiv i FKAK-së z. Bujar Kadriu thotë se miratimi i ligjit do të ndryshonte narrativen e Personave me Aftësi të Kufizuar duke u mbështetur nga shteti, por edhe shoqëria në tërësi do të ishte më e kujdesshme dhe më e përgjegjshme.

“ Ne si Persona me Aftësi të Kufizuar jemi angazhuar thellësisht për ligjin i cili do të garantonte të drejtat dhe dinjitetin e personave me aftësi të kufizuar në Kosovë. Ajo çfarë jemi duke kërkuar nga institucionet tona, nga Qeveria e Kosovës është ta afatizojnë zotimin e miratimit të projektligjit për vlerësimin, njohjen e satutit, përfitimet dhe shërbimet për personat me aftësi të kufizuar”.

Z.Kadriu thotë se miratimi i ligjit për personat me aftësi të kufizuar është gjithëpërfshirës dhe rregullon statusin e personave me aftësi të kufizuar të cilët nuk janë përfshirë në ligje të tjera.    

z.Bujar Kadriu, u.d Drejtor ekzekutiv i KFK-së

“Kosova si shtet bazohet mbi idenë se të gjithë qytetarët janë të barabartë dhe meritojnë të trajtohen në mënyrë të barabartë gjatë gjithë jetës së tyre. Sot dhe gjithmonë, ndërsa ne duhet të bëjmë maksimumin që të jetjojmë në idenë e këtij ideali qytetarie dhe barabarsie”, tha Kadriu në Ditën Ndërgjegjësuese të Autizmit.

Po ashtu edhe Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, është bashkuar në thirrjet e sotme për ta promovuar ndërgjegjësimin për autizmin, për t`i sfiduar stereotipet dhe stigmat dhe për t`i mbështetur personat me autizëm dhe familjet e tyre.

“Në këtë ditë, ne duhet ta promovojmë mirëkuptimin dhe gjithëpërfshirjen për personat me autizëm, sikurse edhe t`i japim mbështetje perspektivës unike të tyre për botën. Të drejtat dhe mirëqenia e personave me autizëm janë objektiv i yni i çdoditshëm. Ata nuk janë vetëm. Në shoqërinë tonë secili duhet të ketë mundësi të barabartë për zhvillim të potencialit, pra edhe për ata që kanë aftësi ndryshe!”, tha ajo.

Presidentja Osmani sot në Prishtinë

Dita Botërore e Ndërgjegjësimit për Autizmin (WAAD) synon të përhapë ndërgjegjësimin për Çrregullimin e Spektrit të Autizmit (ASD) dhe pengesat me të cilat përballen njerëzit me ASD çdo ditë. Çdo vit, kjo ditë festohet më 2 Prill në mbarë botën për t’i ndërgjegjësuar njerëzit për çrregullimin neurozhvillues që shtrembëron aftësitë e komunikimit dhe ndërveprimit social.

Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara njohu për herë të parë Ditën Botërore të Ndërgjegjësimit për Autizmin në 2007 për të rritur ndërgjegjësimin dhe kuptimin e Autizmit, për të promovuar diagnostikimin dhe ndërhyrjen e hershme dhe për të ofruar mbështetje dhe shërbime për njerëzit me Autizëm dhe familjet e tyre. Dita shënohet nga ngjarje dhe aktivitete të ndryshme të organizuara nga organizata, avokatë dhe individë të autizmit në mbarë botën.

Këtë vit, tema e Ditës Botërore të Ndërgjegjësimit të Autizmit është “Transformimi i narrativës: Kontributet në shtëpi, në punë, në art dhe në politikëbërje”. Këtë vit, kjo ditë i nxit njerëzit që të shikojnë larg kurimit ose konvertimit të njerëzve autikë dhe në vend të kësaj të përqëndrohen në pranimin, mbështetjen dhe përfshirjen e njerëzve autikë dhe mbrojtjen e të drejtave të tyre.

Tema e këtij viti synon të ndihmojë njerëzit autikë që të kërkojnë dinjitetin dhe vetëvlerësimin e tyre dhe të jenë një anëtar i integruar dhe i vlerësuar i shoqërisë.

Njerëzit autikë përballen me diskriminim dhe sfida që shpesh nuk njihen nga bota.

Nivelet e ndërgjegjësimit ndryshojnë në mënyrë dramatike nga vendi në vend dhe është e rëndësishme të pranohet se njerëzit autikë janë të prekshëm ndaj problemeve të mëdha si pandemitë, efektet e ndryshimeve klimatike, ngacmimet kibernetike dhe fatkeqësitë natyrore. Kështu, Dita Botërore e Ndërgjegjësimit për Autizmin festohet për të inkurajuar njerëzit të rrisin ndërgjegjësimin për ASD dhe të kërkojnë mënyra për të përmirësuar jetën dhe mirëqenien e njerëzve me ASD.